6 ข้อควรทำ ป้องกัน “เส้นเลือดขอด”

กันไว้ก่อนแก้!! 

6 ข้อควรทำ ป้องกัน “เส้นเลือดขอด”

เส้นเลือดขอด แม้จะเป็นภัยอันตรายที่พรากทั้งความสวยงามและความมั่นใจแล้วนั้น ยังเป็นภาวะความผิดปกติของหลอดเลือดดำบริเวณใกล้ชั้นผิวหนังที่ขยายตัวออกมา ทำให้เกิดอาการปวด บวมแดงบริเวณนั้นๆ ซึ่งหลายคนอาจไม่รู้ว่าสาเหตุของการเกิดเส้นเลือดขอด ส่วนหนึ่งมาจากพฤติกรรม อิริยาบถ เช่น การยืนหรือนั่งเป็นเวลานาๆ ซึ่งพฤติกรรมในชีวิตประจำวันเหล่านี้ ทำให้เส้นเลือดที่ไหลลงมาหล่อเลี้ยงขาไม่สามารถไหลเวียนกลับขึ้นสู่หัวใจได้ ซึ่งอาการเช่นนี้จะส่งผลทำให้เกิดเส้นเลือดขอดได้

ปัจจัยที่ทำให้เกิดเส้นเลือดขอด

1. เพศ การเป็นเส้นเลือดขอดนั้นมีโอกาสเกิดขึ้นในเพศหญิงมากกว่าเพศชาย สาเหตุมาจากฮอร์โมนเพศหญิงที่ไปทำให้ผนังหลอดเลือดคลายตัวลง ส่งผลทำให้มีโอกาสเกิดการรั่วของลิ้นหลอดเลือดได้

2. พันธุกรรม ผู้ที่มีคนในครอบครัวเป็นเส้นเลือดขอดจะยิ่งทำให้มีโอกาสเกิดเส้นเลือดขอดได้มากกว่าผู้อื่น

3. อายุ การที่อายุอายุเพิ่มมากขึ้น หลอดเลือดก็เริ่มที่จะหลวมและหย่อนตัวลง เป็นเหตุให้ลิ้นหลอดเลือดทำงานได้ไม่ดี นำไปสู่การเส้นเลือดขอดได้

4. น้ำหนักตัวเกินเกณฑ์ จะทำให้เกิดแรงดันบนหลอดเลือด ทำให้หลอดเลือดต้องทำงานหนักขึ้นเพื่อส่งเลือดกลับไปเลี้ยงหัวใจ ส่งผลให้เกิดแรงดันที่ลิ้นหลอดเลือดสูงและเสี่ยงต่อการรั่วของเลือดมากยิ่งขึ้น

5. อาชีพที่ต้องยืนเป็นเวลานาน เคลื่อนไหวน้อย จะยิ่งเสี่ยงต่อการเกิดเส้นเลือดขอด เช่น คุณครู พนักงานต้อนรับ ช่างทำผม พนักงานฝ่ายผลิต พนักงานยืนขายของ มีแนวโน้มพบเส้นเลือดขอดได้ง่าย เพราะเลือดจะไหลได้ยากขึ้นเมื่อยืนเป็นเวลานานๆ

6. หญิงตั้งครรภ์ ในระหว่างการตั้งครรภ์ เลือดในร่างกายของหญิงตั้งครรภ์จะเพิ่มสูงขึ้น นำไปสู่การตึงของหลอดเลือด นอกจากนี้การเปลี่ยนแปลงของระดับฮอร์โมนในหญิงตั้งครรภ์ที่สูงขึ้นยังสามารถทำให้ผนังกล้ามเนื้อของหลอดเลือดคลายตัวจนลิ้นเปิดปิดเลือดทำงานบกพร่องได้ด้วย

ซึ่งเราสามารถป้องกันและลดความเสี่ยงต่อการเกิดเส้นเลือดขอดได้ด้วยการเพิ่มการไหลเวียนของเลือด และลดการตึงของกล้ามเนื้อ ดังนี้

วิธีการป้องกันเส้นเลือดขอด

1. ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ จะทำให้กล้ามเนื้อขาแข็งแรง การไหลเวียนของเลือดดีขึ้น เช่น เต้นแอโรบิค เล่นโยคะ การเดิน เป็นต้น เพื่อสร้างความยืดหยุ่นให้กล้ามเนื้อ ระบบเลือดในร่างกายมีการหมุนเวียนที่ดีขึ้น  

2. พยายามนอนยกขาให้สูงกว่าระดับหัวใจ โดยใช้หมอนหนุนบริเวณปลายเท้า หรือใต้หัวเข่า ซึ่งจะช่วยให้เลือดหมุนเวียนได้ดีขึ้น และลดอาการปวด และทำให้ลักษณะของเส้นเลือดขอดมีขนาดเล็กลง

3. ควบคุมน้ำหนัก ให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

4. บริหารข้อเท้าขณะนั่ง โดยเหยียดปลายเท้าและกระดกปลายเท้าสลับกันตามเข็มและทวนเข็มนาฬิกาเพื่อเพิ่มการไหลเวียนเลือดให้ดีขึ้น

5. หลีกเลี่ยงการใส่ส้นสูงหรือถุงเท้ารัด ๆ เพราะจะทำให้เลือดไหลเวียนได้ไม่สะดวก

6. เปลี่ยนท่าทางการนั่งและยืนอยู่เสมอ โดยหลีกเลี่ยงการยืนหรือนั่งเป็นเวลานานๆ ให้เปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ เพื่อให้ร่างกายได้มีโอกาสส่งเลือดไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ได้อย่างเต็มที่

หลักๆ ของวิธีการป้องกันเส้นเลือดขอด คือการปรับเปลี่ยนพฤติกรรม แต่หากผู้ที่มีเส้นเลือดขอดในระยะเริ่มแรก อยากให้รีบมารักษาตั้งแต่ระยะแรกๆที่พบเห็น โดยจะใช้วิธีการฉีดสลายเส้นเลือดขอดร่วมกับการใช้ถุงน่องทางการแพทย์ที่รักษาเส้นเลือดขอดโดยเฉพาะ หรือพันผ้ายางยืด (compression therapy) รักษาร่วมกันให้เร็วที่สุด การฉีดสลายเส้นเลือดขอด sclerosing therapy จึงเป็นวิธีการรักษาเส้นเลือดขอดที่ขาและเส้นเลือดฝอยที่ขาได้ดีที่สุดและเกิดผลข้างเคียงน้อยที่สุด เพื่อไม่ให้อาการเส้นเลือดขอดร้ายแรงขึ้น 

เริ่มต้นดูแลตัวเองตั้งแต่วันนี้ เพราะหากปล่อยไว้นานอาจมีอันตรายร้ายแรงถึงชีวิต ควรขยับตัวทำกิจกรรมต่าง ๆ และออกกำลังในท่าต่าง ๆ เป็นประจำ เพื่อให้ห่างไกลโรคเส้นเลือดขอดและมีสุขภาพที่แข็งแรง และหากมีอาการเจ็บปวดให้รีบมาพบแพทย์ทันที ก่อนที่จะสายไปนะคะ