รู้เท่าทันอาการเส้นเลือดขอด

การนั่ง หรือยืนเป็นเวลานานๆ จากการทำงาน หรือการใช้ชีวิตประจำวัน ล้วนเป็นหนึ่งปัจจัยทำให้เลือดไหลเวียนได้ไม่ดี เกิดแรงดันภายในหลอดเลือดดำ เป็นจุดเริ่มต้นให้เกิดเส้นเลือดขอด

เส้นเลือดขอดเกิดจากเส้นเลือด และขั้วเปิด - ปิดในเส้นเลือดไม่สมบูรณ์ เสื่อมสภาพ จึงเกิดการคั่งของเส้นเลือด ปกติขณะที่หัวใจสูบฉีดส่งเลือดแดงเลี้ยงอวัยวะในร่างกาย จะมีเลือดที่ใช้ออกซิเจนหมดแล้วขึ้นกลับไปฟอกใหม่ ซึ่งเส้นเลือดในบางเส้นที่ไม่มีความแข็งแรงจะไม่สามารถส่งเลือดกลับไปได้ตามปกติ จึงมีการคั่งของเลือด ทำให้เส้นเลือดขอด

เส้นเลือดโป่ง (Varicose Veins) เกิดจากผนังเส้นเลือดบาง ทำให้เส้นเลือดพอง และขดเป็นหยักอาจมีสีเขียวผสมม่วง

เส้นเลือดฝอย ลักษณะเป็นแพแบบเส้นใยแมงมุม (Spider Veins) อยู่ตื้นมีขนาดเล็ก สีม่วงหรือแดงมองเห็นคล้ายใยแมงมุม

อาการของเส้นเลือดขอดสามารถเห็นได้ อาจมีลักษณะเป็นเส้นสีแดง สีม่วง และสีเขียวตามจุดต่างๆ ของร่างกาย อาทิ บริเวณน่อง ขาพับ ต้นขา อาการอื่น ๆ เช่น บางรายอาจปวดเมื่อยขา เมื่อได้นอนราบและยกขาสูงจะรู้สึกดีขึ้น แต่ในบางรายไม่มีอาการร่วมหากปล่อยไว้นานจะเป็นมากขึ้นได้

สาเหตุของเส้นเลือดขอด

1. เกิดจากทำงานโดยต้องยืน เดิน นานๆ เช่น พนักงานขายสินค้า พนักงานเก็บค่าโดยสาร
2. เกิดจากกรรมพันธุ์ พ่อแม่มีหลอดเลือดขอด ลูกก็มีโอกาสเป็นด้วย
3. เกิดจากอายุที่เพิ่มมากขึ้น จะเป็นหลอดเลือดขอดเพิ่มขึ้นเนื่องจากความยืดหยุ่นและความแข็งแรงของลิ้นหลอดเลือดลดน้อยลง
4. เกิดจากฮอร์โมนเพศ ซึ่งเพศหญิงมีโอกาสเป็นมากกว่าเพศชายเนื่องจากผลของฮอร์โมนเพศหญิงโดยตรง
5. เกิดจากการมีน้ำหนักมากเกินไป คนที่มีน้ำหนักมากเกินเลือดจะหมุนเวียนได้ไม่สะดวก จะเกิดการคั่งค้างของเลือดบริเวณขามากขึ้น จึงทำให้เกิดหลอดเลือดขอดได้มาก
6. เกิดจากการกระทบกระแทกหรือกดทับเช่น ไขว่ห้าง เนื่องจากเลือดเดินไม่สะดวก
7. เกิดจากการใส่รองเท้าส้นสูง ซึ่งจะทำให้เลือดหมุนเวียนได้ไม่ดี

แพทย์จะพิจารณาจากอาการ และลักษณะของเส้นเลือดที่ขอดของแต่ละบุคคล ซึ่งมี 2 แนวทางด้วยกัน คือ การรักษาเส้นเลือดขอดโดยไม่ผ่าตัดแบบประคับประคอง ด้วยวิธีรักษาตามอาการ ตั้งแต่การปฏิบัติตัวเปลี่ยนอิริยาบถ, สวมถุงน่องชนิดพิเศษ ซึ่งมีความหนา และแน่นกว่าถุงน่องทั่วไป,ใช้ยานวดบรรเทาอาการ, การฉีดยาเข้าหลอดเลือดดำ และเมื่อรับการรักษาข้างต้นที่กล่าวมา แต่อาการไม่ดีขึ้น สุดท้ายเป็นการรักษาเส้นเลือดขอดแบบผ่าตัดจะทำในกรณีเกิดภาวะอุดตันภายในหลอดเลือดอาจเป็นอันตรายต่ออวัยวะอื่นๆและมีภาวะแทรกซ้อน

ทำไมต้องรักษา

เส้นเลือดขอดเป็นโรคที่หลายๆ คนละเลย เพราะคิดว่าไม่ส่งผลกระทบอะไรต่อการดำเนินชีวิต แต่ความจริงแล้ว หากเราปล่อยให้เส้นเลือดขอดอยู่กับเราไปนานๆ คุณอาจจะต้องทุกข์ทรมานกับอาการปวดจนถึงขั้นไม่สามารถที่จะยืนหรือเดินได้ หรือในบางรายเป็นมากจนถึงขั้นเส้นเลือดแตก การรักษาหลอดเลือดขอด ขึ้นอยู่กับขนาดของเส้นเลือดขอดมี 5 วิธี

1. การพันขาลดอาการคั่งบวม
2. การฉีดสารเคมีทำให้หลอดเลือดตีบ (Sclerotherapy)
3. การใช้ คลื่นความถี่วิทยุ Radio Frequency Ablation (RFA)
4. การใช้ Laser
5. การผ่าตัด

Radio Frequency Ablation (RFA) เป็นเครื่องมือที่ทันสมัยและมีแผลขนาดเล็ก ไม่ต้องนอนโรงพยาบาลหลังการรักษากลับบ้านได้ทันที ทำให้ไม่มีผลกระทบกับการดำเนินชีวิตประจำวัน การรักษาด้วย Radio Frequency Ablation (RFA) ใช้หลักการเดียวกับการเลเซอร์โดยใช้สาย Fiberoptic เข้าไปในหลอดเลือดดำที่มีปัญหาและพลังงานของ Radio Frequency เข้าไปสลายหลอดเลือดเหล่านั้น

คำแนะนำในการปฏิบัติหลังการรักษา

1. ควรงดการยกของหนักหรือยืนนานๆ เป็นเวลา 3 - 7 วัน
2. ควรใส่ผ้ายืดหรือซัพพอร์ทในบริเวณที่ทำการรักษา เพื่อประคองกล้ามเนื้อและเส้นเลือดบริเวณนั้น ส่วนระยะเวลาที่ใช้ขึ้นอยู่กับขนาดของเส้นเลือด โดยเส้นเลือดเล็กฝอยให้ใส่ไว้ 1 - 3 วัน ส่วนเส้นเลือดขอดขนาดกลาง (ขนาดเท่าไส้ปากกา) ควรใส่อย่างน้อย 7 วัน ขึ้นไป
3. ควรออกกำลังกายด้วยการเดินทุกวัน เพื่อกระตุ้นให้ยากระจายตัวอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งช่วยให้การรักษาได้ผลดียิ่งขึ้น
4. ควรพบแพทย์ตามนัดภายใน 2 - 4 สัปดาห์ เพื่อแพทย์จะได้ติดตามผลการรักษา

รักษาเส้นเลือดขอด

วิธีการรักษาเส้นเลือดขอดจะขึ้นอยู่กับอาการและความรุนแรงที่เกิดขึ้น โดยแพทย์ผู้ชำนาญการจะพิจารณาตามความเหมาะสม ได้แก่

การรักษาแบบประคับประคอง (Conservative Treatment) ในผู้ป่วยที่มีอาการไม่รุนแรง แนะนำให้ใช้ถุงน่องชนิดพิเศษที่มีระดับความแน่น (Pressure Gradient) แตกต่างกันไล่ระดับจากเท้าที่แน่นที่สุดและลดหลั่นลงเมื่อสูงขึ้นเพื่อให้เลือดไหลกลับจากส่วนปลายขึ้นมาได้ดี

การฉีดสารเคมีที่เส้นเลือดขอด (Sclerosing Therapy) ในผู้ป่วยที่มีเส้นเลือดขอดขนาดเล็ก โดยใช้เวลา 15 – 30 นาทีที่แผนกผู้ป่วยนอก ไม่ต้องงดน้ำและอาหาร ไม่ต้องนอนโรงพยาบาล 

การใช้เลเซอร์ความร้อนหรือคลื่นวิทยุความถี่สูง (Radio Frequency) โดยใช้หลักการรักษาด้วยการใส่สายขนาดเล็กใส่เข้าไปในหลอดเลือดดำแล้วอาศัยพลังงานจากเลเซอร์หรือคลื่นวิทยุความถี่สูงที่ทำให้เส้นเลือดขอดฝ่อไป โดยต้องประเมินความพร้อมของร่างกายก่อนนัดมาทำ งดน้ำและอาหาร 6 – 8 ชั่วโมงก่อนทำ ใช้ระยะเวลาในห้องผ่าตัดเล็กประมาณ 30 – 45 นาที หลังผ่าตัดจะพันขาด้วย Elastic Bandage จากนั้นแนะนำให้ใส่ถุงน่องชนิดพิเศษต่อ แผลผ่าตัดจะมีขนาดเล็กประมาณ 2 มิลลิเมตร หลังทำการรักษาแพทย์จะนัดติดตามอาการ 1 – 2 สัปดาห์ 

การผ่าตัด ในผู้ป่วยที่มีเส้นเลือดขอดขนาดใหญ่ ต้องประเมินความพร้อมของร่างกายก่อนนัดมาผ่าตัด งดน้ำและอาหาร 6 – 8 ชั่วโมงก่อนผ่าตัด ใช้เวลาในการผ่าตัดประมาณ 1 – 2 ชั่วโมง หลังผ่าตัดจะพันขาด้วย Elastic Bandage จากนั้นแนะนำให้ใส่ถุงน่องชนิดพิเศษต่อ และแพทย์จะนัดติดตามอาการ 1 – 2 สัปดาห์ 

ป้องกันก่อนสาย

การป้องกันเส้นเลือดขอดทำได้โดย

ออกกำลังกาย การเดินเป็นวิธีที่ง่ายที่สุดในการช่วยให้การไหลเวียนของเลือดบริเวณขาดีขึ้น

ควบคุมน้ำหนักให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ

เลี่ยงการนั่งหรือยืนนาน ๆ ให้เปลี่ยนอิริยาบถบ่อยๆ

บริหารข้อเท้าขณะนั่ง โดยเหยียดปลายเท้าและกระดกปลายเท้าสลับกันตามเข็มและทวนเข็มนาฬิกาเพื่อเพิ่มการไหลเวียนเลือด

ท่านสามารถเข้ามาขอคำปรึกษาเรื่อง เส้นเลือดขอด สิว ฝ้า กระ สีผิว กับผู้เชี่ยวชาญ “คลินิกศัลยกรรมชลบุรี De Queens Clinic” เพื่อทราบวิธีที่เหมาะกับตัวของท่านได้ครับ